Գայլաձուկ — ձկնկուլ,
ոսկեգիր — արձակագիր,
դիմանկար — նկարագրել,
մայրազուրկ — գլխազուրկ,
զբոսայգի — այգեգործ
ընկերասեր — սիրառատ,
մեծապատիվ — պատվարժան,
հրաշակերտ — կատարածու,
թանկագին — գնացուցակ
ընձուղտ — ուղտատեր բարեսիրտ — սրտազուրկ
Կապիկների վանդակի մոտ կանգնած՝ տասը րոպե մետաղացանցի արանքից փրչոտ ձագուկներին էի շոյում՝ հակառակ Բիլի անհամբերության ու շտապողականության:
Կապիկների վանդակի մոտ կանգնած, ձագուկներին էի շոյում։
Հակառակ Բիլի անհամբերության ու շտապողականության փրչոտ ձագուկներին էի շոյում։
Տասը րոպե մետաղացանցի արանքից փրչոտ ձագուկներին էի շոյում։
Ա. Առաջին մոլորակի վրա մի թագավոր էր ապրում: Ծիրանիով և կնգումի մորթիով պճնված՝ նա բազմել էր շատ հասարակ, բայց, այնուամենայնիվ, փառահեղ իր գահին:
Ահա և հպատակը, բացականչեց թագավորը՝ տեսնելով Փոքրիկ իշխանին:
«Այդ ինչպե՞ս ճանաչեց,- անցավ Փոքրիկ իշխանի մտքով.- չէ՜ որ ինձ առաջին անգամն է տեսնում»:
Փոքրիկ իշխանը մտածում էր. «Այսքան բարձր սարից այս ամբողջ մոլորակը և նրա վրայի մարդկանց կտեսնեմ»: Բայց նա ասեղի նման բարակ ու սուր ժայռեր տեսավ միայն: …. «Ինչ տարօրինակ մոլորակ է.- մտածեց Փոքրիկ իշխանը.- բոլորովին չոր է և աղի. ամբողջովին պատած է ասեղներով»:
Բ. «Բոլորը բնության օրենքներին են ենթարկվամ. նույնիսկ երբ նրան են հակադրվում, նրա հետ են գործում նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ցանկանում են նրա դեմ գործել»,- ասել է Գյոթեն:
Գյոթեն գրել է. «Բնության պսակը սերն է: Միայն սիրո միջոցով են մոտենում նրան»:
Գ. Շվեյցարական Ալպերում ճանապարհորդներին ծաղիկներ չքաղելու կոչ են անում: Այդ կոչերն արված են՝ ազգային հոգեբանությունը հաշվի առնելով: Ֆրանսերեն մակագրությունն ասում է. «Ծաղիկներով հիացեք, բայց մի՛ սպանեք նրանց»: Կոչն անգլերեն հնչում է որպես քաղաքավարի խնդրանք, «խնդրում ենք՝ ծաղիկները մի՛ քաղեք»: Գերմաներեն արգելքը կտրուկ է, «Մի՛ քաղեք ծաղիկները»:
Փոխանակությունը պարզեցնելու համար մարդիկ փորձում էին իբրև փոխանակման միջոց ծառայող ամենահարմար առարկան գտնել: Անասունը, մթերքն ու մորթեղենը, որպես փող, հարմար չէին, որովհետև խնամք էին պահանջում ու շուտ էին փչանում: Մարդիկ սատիճանաբար հասկացել էին, որ փողը ոչ թե ժամանակավոր, այլ մշտական ու հաստատուն պիտի լիներ: Նաև դիմացկուն լիներ, որ ձեռքից ձեռք անցնելիս շուտ չփչանար: Թեթև լիներ, որ. կրելը հեշտ լիներ: Իսկ արժեքը և՛ եզան ու տան, և՛ նավի ու հողակտորի, և՛ ցանկացած այլ առարկայի արժեքի հետ պիտի համեմատվեր: Ու պիտի բաժանվեր մանր մասերի, որ մանր առարկաների գնումներ էլ կատարվեին:
Բայց փոխանակություն կատարելը բարդ էր, քանի որ իրերն ու մթերքները տարբեր արժեքներ ունեին: Արժեքը կախված էր նրանից, թե ինչքա՛ն աշխատանք էր ծախսվել այս կամ այն առարկան կամ մթերքն ստանալու համար, կամ դրանք ձեռք բերելու համար ի՛նչ դժվարություններ ու վտանգներ էին հաղթահարվել: Սեկ ոչխարի դիմաց, օրինակ, կարելի էր երկու կացին կամ չորս սափոր կամ էլ մեկ անդրավարտիք ստանալ, իսկ հովազի ժանիքներից ու ճիրաններից պատրաստված ապարանջանի փոխարեն՝ նավակ կամ էլ մի զույգ եզ:
Հազարարայակներ առաջ մարդիկ չգիտեին, թե ի՛նչ է փող, պարզապես զանազան առարկաներ էին փոխանակում միմյանց հետ: Բրուտները խեցե ամաններ ու սափորննր էին տալիս, դարբինները՝ դանակներ, կացիններ ու նետերի ծայրապանակներ, երկրագործները՝ հացահատիկ, յուղ, գինի, անասնապահները՝ միս, բուրդ, կաշի, հաղթանակած մարտիկներն էլ իրենց գերիները:
Դրա հետ նոր պահանջ ծագեց: Հարկավոր էր, որ ամենամանր մասերի բաժանելու Ժամանակ էլ փողի ընդհանոուր արժեքը չփոքրանար: Օրինակ, եթե մորթին բաժանեին մանր կտորների, կտորներից ամեն մեկի արժեքն էլ զրո կլիներ. միաժամանակ բոլորինն էլ: Բոլոր այդ պահանջներին քիչ թե շատ համապատասխանող առաջին փողերից էին խեցիներր:
Հազարարայակներ առաջ մարդիկ չգիտեին, թե ի՛նչ է փող, պարզապես զանազան առարկաներ էին փոխանակում միմյանց հետ: Բրուտները խեցե ամաններ ու սափորննր էին տալիս, դարբինները՝ դանակներ, կացիններ ու նետերի ծայրապանակներ, երկրագործները՝ հացահատիկ, յուղ, գինի, անասնապահները՝ միս, բուրդ, կաշի, հաղթանակած մարտիկներն էլ իրենց գերիները:
Բայց փոխանակություն կատարելը բարդ էր, քանի որ իրերն ու մթերքները տարբեր արժեքներ ունեին: Արժեքը կախված էր նրանից, թե ինչքա՛ն աշխատանք էր ծախսվել այս կամ այն առարկան կամ մթերքն ստանալու համար, կամ դրանք ձեռք բերելու համար ի՛նչ դժվարություններ ու վտանգներ էին հաղթահարվել: Սեկ ոչխարի դիմաց, օրինակ, կարելի էր երկու կացին կամ չորս սափոր կամ էլ մեկ անդրավարտիք ստանալ, իսկ հովազի ժանիքներից ու ճիրաններից պատրաստված ապարանջանի փոխարեն՝ նավակ կամ էլ մի զույգ եզ:
Փոխանակությունը պարզեցնելու համար մարդիկ փորձում էին իբրև փոխանակման միջոց ծառայող ամենահարմար առարկան գտնել: Անասունը, մթերքն ու մորթեղենը, որպես փող, հարմար չէին, որովհետև խնամք էին պահանջում ու շուտ էին փչանում: Մարդիկ սատիճանաբար հասկացել էին, որ փողը ոչ թե ժամանակավոր, այլ մշտական ու հաստատուն պիտի լիներ: Նաև դիմացկուն լիներ, որ ձեռքից ձեռք անցնելիս շուտ չփչանար: Թեթև լիներ, որ. կրելը հեշտ լիներ: Իսկ արժեքը և՛ եզան ու տան, և՛ նավի ու հողակտորի, և՛ ցանկացած այլ առարկայի արժեքի հետ պիտի համեմատվեր: Ու պիտի բաժանվեր մանր մասերի, որ մանր առարկաների գնումներ էլ կատարվեին:
Դրա հետ նոր պահանջ ծագեց: Հարկավոր էր, որ ամենամանր մասերի բաժանելու Ժամանակ էլ փողի ընդհանոուր արժեքը չփոքրանար: Օրինակ, եթե մորթին բաժանեին մանր կտորների, կտորներից ամեն մեկի արժեքն էլ զրո կլիներ. միաժամանակ բոլորինն էլ: Բոլոր այդ պահանջներին քիչ թե շատ համապատասխանող առաջին փողերից էին խեցիներր:
Քնեցնել, հաշտեցնել, լռացնել — լռեցնել, ուտացնել, լսեցնել, ճերմակեցնել, կարմրացնել, վախացնել — վախեցնել, աշխատացնել — աշխատեցնել, հնչեցնել, պարզեցնել, ցավեցնել, վստահացնել, ծառայացնել, ապրացնել — ապրեցնել: